بخشی از متن دانلود فایل پاورپوینت احمدسنان چلبی :
احمد سنان چلبی بهشتی
بهشتی, احمد سِنان چلبی, شاعر و مورّخ ترک میباشد.
فهرست مندرجات
2 - ولادت بهشتی
3 - اختلاف در نام بهشتی و پدرش
4 - تربیت بهشتی در دربار
5 - رسیدن بهشتی به شهرت
6 - فرار بهشتی به ایران
7 - بخشیده شدن بهشتی
8 - وفات بهشتی
9 - تاثیر محافل علمی هرات در اشعار بهشتی
10 - آثار بهشتی
10.1 - خمسه
10.2 - تاریخ بهشتی
11 - فهرست منابع
12 - پانویس
13 - منبع
بهشتی و اولین خمسه ادبیات کلاسیک ترک
ظاهراً, اولین خَمسه ادبیات دیوانی ( کلاسیک ) ترک از اوست.
ولادت بهشتی
در منابع, تاریخ تولد و مرگ او, دقیقاً, ضبط نشده است.
به گفته و. ل. مناژ,
[1] د.اسلام, چاپ دوم, ذیل مادّه.
بهشتی در حدود سال 871 زاده شد.اختلاف در نام بهشتی و پدرش
در هویت پدر و نام خود شاعر نیز اختلاف نظر هست, لیکن, براساس سندی از دوره بایزید دوم (886 ـ 918)
[2] ارونسال, ص308.
, و به عقیده سخی بیگ و ریاضی, نام او احمد بوده است.[3] ارغون, ص796.
تربیت بهشتی در دربار
بهشتی در کودکی, پدرش را از دست داد, سپس به دربار راه یافت و در آنجا تعلیم و تربیت دید.
رسیدن بهشتی به شهرت
در زمان بایزید دوم به شهرت رسید, و مدتی طولانی در خدمت آن سلطان بود.
فرار بهشتی به ایران
زمانی از چشم سلطان افتاد و از ترس جان خود به ایران گریخت. به گفته سخی بیگ, به سلطان حسین بایقرا (متوفی 911) پناه برد و در آنجا با امیرعلیشیر نوایی و جامی آشنا شد.
بخشیده شدن بهشتی
بعد از مدتی, حسین بایقرا برای شفاعت بهشتی, سفیری با هدایای بسیار به دربار سلطان (بایزید) فرستاد؛ بعضی از شاعران و عالمان نیز با نامه وساطت کردند؛ بهشتی, خود نیز قصیدهای با ردیف (کَرَم) سرود و تقدیم سلطان کرد, و به این ترتیب, بخشوده شد.
وفات بهشتی
تقریباً, همه منابع, فوت او را در اوایل قرن دهم نوشتهاند.
به گفته مناژ,
[4] د.اسلام, چاپ دوم, ذیل مادّه.
احتمال میرود که در اواخر دوره بایزید دوم, در سال917, درگذشته باشد, بنابراین, آنچه در فهرست خمسههای ترکی کتابخانههای استانبول راجع به درگذشت او در سال977 آمده, صحیح نیست.تاثیر محافل علمی هرات در اشعار بهشتی
بهشتی در بعضی از غزلهای خود, برخی از اصطلاحات لهجه جُغتایی و آذری را نیز آورده است.
آشنایی بهشتی با حسین بایقرا و امیرعلیشیر نوایی در شیوه اشعار او اثر نهاد, او همچنین, از محافل علمی و ادبی هرات و اطراف آن استفاده کرد؛ تأثیر همه اینها در آثاری که پس از بازگشت به استانبول پدید آورده است دیده میشود.
آثار بهشتی
آثار بهشتی عبارتند از:
خمسه
به گفته همه تذکرهها, احتمالاً بهشتی اولین شاعری است که در ادبیات دیوانی ترک خمسه کاملی سروده است.
به گفته لطیفی, بهشتی در آخرین بیت خمسه خود میگوید: عاقبت (جواب خمسه) را سرودم؛ و کسی تاکنون بدین سیاق سخن نگفته است.
مثنویهای پنجگانه بهشتی اینهاست: وامق و عذرا, یوسف و زلیخا, حُسن نگار, سهیل و نوبهار, لیلی و مجنون که از آن میان, فقط لیلی و مجنون باقیمانده است.
بهشتی این اثر را در سال 912, در استانبول به پایان رساند, و برای به دست آوردن اعتبار سابقش, آن را به بایزید دوم تقدیم کرد.
این اثر, که به وزن لیلی و مجنونِ جامی (( مفاعیلن / مفاعیلن / فعولن )) سروده شده, دارای 22 قسمت و 1195 بیت است, نسخهای از آن در کتابخانه دانشگاه استانبول نگهداری میشود.
[5] نسخ خطی ترکی, ش 5591.
تاریخ بهشتی
شرح حال پادشاهان عثمانی, از سلطان عثمان غازی تا بایزید دوم, است و هشت بخش دارد.
به عقیده بابینگر
[6] بابینگر, ص35.
[7] بابینگر, ص49.
, فقط یکی از قسمتهای تاریخ ب